In het programma Kopstukken vertellen bekende gezichten uit de vaderlandse voetbaljournalistiek aan Voetbalzone over hun werk en loopbaan. Aan de hand van interessante anekdotes geven ze een kijkje in de mediawereld vol perskamers, zenderbazen en strakke deadlines. In de vierde aflevering schuift presentatrice Fresia Cousiño Arias van ESPN aan bij Justus Dingemanse in Hofman Utrecht. In de uitzending wijdt ze onder meer uit over haar eerste ontmoeting met Johan Derksen, haar leerzame tijd bij clubkanaal Ajax TV, haar verbazing over de keiharde machowereld en haar eigen rol daarin.
Kopstukken is te zien op YouTube en als podcast te beluisteren via o.a. Spotify en Apple Podcasts!
Door Justus Dingemanse & Thijs Verhaar
“Ik denk niet dat Humberto Tan het nog weet, maar mijn allereerste TV-item was met hem”, grinnikt Cousiño Arias. Tan was destijds presentator van Eredivisie Live en kreeg een hyperactieve TMF-reporter van zestien jaar op bezoek. “Ik moest hem vragen hoe het is om als journalist met spelers om te gaan. Mijn redacteur zei vooraf dat ik niet alles uit mijn hoofd hoefde te leren en dat we alles rustig konden bespreken of stilzetten als het nodig was”, memoreert ze. “Alleen Humberto kwam anderhalf uur te laat en had nog maar tien minuten voor de uitzending begon, dus ik werd steeds zenuwachtiger. Mijn regisseur zei ‘okee Fresia, het moet er in één keer opstaan’. Vreselijk, maar wel gewoon gerockt, haha!”
Het is de ESPN-presentatrice in een notendop. Ze wil altijd het liefst alles tot in de puntjes voorbereid hebben en was als kind al iemand die nooit tevreden was met een zesje. “Ik ben gewoon zó fanatiek. Met werk kan ik ook geen simpel item afleveren. Als ik voor mezelf weet dat het beter kan worden als ik er nog twee uur extra werk in stop, doe ik dat.” Haar grote doorbraak beleefde ze als gezicht van Ajax TV en tegenwoordig is ze één van de smaakmakers bij ESPN. Daarmee had het niet mooier gekund voor de vrouw wier vrienden zich afvragen hoe het mogelijk is dat ze dag en nacht over voetbal praat. “Als ze over de vloer komen, kunnen we gerust een spelletje doen en een wijntje drinken, maar de Champions League staat wel gewoon aan. Duh. Voetbal verveelt me gewoonweg nooit.”
Vooruit, podcasts en het ‘gebrei eromheen’ laat ze tijdens in de zomerstop wel even voor wat het is, maar ook op een zonnig eiland is een topdag pas compleet als er ergens een wedstrijd te zien is. “En na drie weken vakantie heb ik wel weer zin om iedereen allerlei conclusies te horen trekken die ze dan een paar weken later weer heel anders uitleggen”, glimlacht de 29-jarige presentatrice met roots in Chili.
Ook het vrouwenvoetbal ligt haar nauw aan het hart en ze stoort zich aan de kansongelijkheid die nog altijd bestaat: “We hebben het nog steeds niet voor elkaar in Nederland dat jonge meiden dezelfde kansen krijgen als de jongens. Ze kunnen niet trainen op het hoogste niveau.” Dat de lat intussen wel even hoog wordt gelegd vindt ze onrechtvaardig: “Die meiden krijgen pas op hun zestiende of achttiende de faciliteiten om zich volledig op het voetbal te richten, maar we beoordelen die meiden aan de bovenkant wel alsof ze vanaf kleins af aan hun hele leven tegen een bal aan hebben kunnen schoppen.”
Ook de stortvloed aan kinderachtige reacties hebben wat haar betreft hun langste tijd gehad: “Ik negeer al die reacties van ‘Maar kan ze ook koken?’ Er gaat geen post voorbij over vrouwenvoetbal waar dat niet gebeurt.” En ook in het geklaag over wedstrijden op televisie kan ze zich niet vinden: “Als ik de discussie hoor, ‘We gaan toch FC Bal op het dak 5 tegen Schubbekutteveen 6 ook niet uitzenden, want dat is het niveau!’, dan denk ik: jongens jullie hoeven niet zo boos te worden. Het één gaat niet ten koste van het ander. Niemand zegt dat je moet kijken en je kunt gewoon de televisie uitzetten!”
In 2017 werd Cousiño Arias tijdens een vakantie in Barcelona plots geconfronteerd met één van de moeilijkste momenten uit haar loopbaan. “We zaten in de metro en zouden naar een festival gaan, tot ineens iedereen mij appte: ‘Wat is er met Nouri?’ Ik had op dat moment geen idee, maar al snel werd het duidelijk. Toen hoefde ik al niet meer naar dat festival…” Het tragische nieuws omtrent de Marokkaanse groeibriljant van De Toekomst zorgde voor een inktzwarte periode bij Ajax, waar zij als frontvrouw van Ajax TV dagelijks mee werd geconfronteerd. “Ik zag de pijn bij Donny van de Beek, Hakim Ziyech en al die jongens. Die gesprekken hoor je te voeren omdat het op dat moment speelt, maar prettig is het niet. Zeker niet omdat je daar zelf ook een gevoel bij hebt.” Het was dan ook pittig toen ze Van de Beek in de uitzending had en met hem sprak over de situatie van zijn beste vriend.
“Je weet dat het er over moet gaan, maar als mens denk je: laat die jongen gewoon met rust. Dat gevoel trof mij steeds meer.” Ze vond het ook lastig dat trainer Marcel Keizer werd ontslagen toen de emotionele druk een negatief effect begon te hebben op de sportieve resultaten: “Ik snap dat het bij de voetbalwereld hoort dat hij er dan uit moet, maar persoonlijk vond ik het moeilijk. Het is ook gewoon waar dat het toen niet goed ging met de club, maar als mens kijk je ook naar wat deze groep allemaal meemaakte. Dan maar een jaartje niet, denk ik dan.”
Ze noemt haar tijd bij de clubzender de meest leerzame periode van haar loopbaan, maar kreeg in het laatste jaar het gevoel dat ze toe was aan iets anders. “Er was dat seizoen helemaal geen Europees voetbal of iets en ondanks alle negativiteit ging het alsnog heel makkelijk. Als je zover bent, moet je gaan”, meent de ambitieuze presentatrice, die ondanks een goede aanbieding van Ajax besloot te gaan voor een kans bij FOX Sports, dat tegenwoordig onder de vlag ESPN vaart. “En nu kan ik me niet meer voorstellen dat ik me focus op één club. Het is juist leuk om elke week ergens anders heen te gaan.”
Fresia Cousiño Arias interviewt trainer Henk Fraser voor FOX Sports
Toch was het geen vanzelfsprekendheid dat ze ‘ja’ zou zeggen tegen een aanbod van de televisiezender. “Bij Ajax hoefde ik nooit in het weekend te werken. Hier natuurlijk wel, dus het was fijn geweest als de wedstrijden op maandag- of dinsdagochtend zouden kunnen. Dan zou ik in het weekend ook nog eens te diep in het glaasje kunnen kijken”, lacht ze. Wel stond ze erop om op zaterdag te kunnen blijven voetballen: “Dat was één van de eerste dingen die ik zei, haha. Zij wilden mij hebben en ik wilde ook graag, maar ik wil wel zelf blijven voetballen. Nu kan dat even niet door de omstandigheden, maar als je mij vraagt wat ik het meeste mis, zeg ik meteen de naar opgedroogd bier stinkende kantine. Daar ga ik van genieten zodra het weer mag!“
Voorlopig moet ze haar plezier echter vinden in korte interviewtjes langs de zijlijn. Cousiño Arias weet dat veel journalisten daar de neus voor ophalen omdat ‘er weinig te halen is’, maar zelf vindt ze het heerlijk om met haar notitieblokje langs de kant te staan, aantekeningen te maken en het gesprek aan te gaan met spelers en trainers. “Die diepgang moet je zelf creëren. Je kunt vragen ‘Wat vond je ervan?’ en ‘Hoeveel vertrouwen geeft dit voor het volgende duel?’, maar je kunt het ook anders doen. Ik denk dat trainers ondertussen wel weten dat ik mee kan praten over tactiek en dat ik daar op kan reageren. Toch denk ik dat ik meer uit de gevoelskant kan halen. Verder vind ik het vooral belangrijk om normaal te blijven doen en echt contact te maken met iemand. Dat vind ik het voornaamste voor een goed gesprek.”
Een rondvraag op straat leert dat mensen over het algemeen positief denken over de presentatrice, maar ze weet zelf ook dat het als publiek persoon onmogelijk is om iedereen tevreden te houden. “Ik denk dat sommige mensen mij een beetje veel vinden. Te hoog in de energie, te aanwezig. Natuurlijk wil je graag leuk en aardig gevonden worden, maar soms moet je erbij neerleggen dat dat niet altijd kan. Zelf moet ik er ook op letten dat ik rustig aan doe in mijn gesprekken, maar het belangrijkste is dat ik mezelf ben. En dan is het maar zo dat niet iedereen me leuk vindt.” Ook krijgt ze ‘best veel’ reacties via sociale media: “Ik kijk wel eens in die aparte inbox van mensen die ik niet volg, maar dat ik ga dat niet allemaal af. Er zitten ook heel rare dingen tussen. Foto’s… Moet ik verder gaan? Nee toch? Of reacties van ‘Oh, daar heb je haar weer!’”
Cousiño Arias is van mening dat het ‘erbij hoort’ als bekende Nederlander. Vervelender vindt ze het als ze merkt dat haar geslacht van belang is voor de mening van anderen. “We moeten het niet groter maken dan het is, maar vrouwen worden anders beoordeeld dan mannen. Als ik een beetje kritisch ben op een trainer, ben ik meteen een dominant type, een temperamentvol, pittig ding. Maar als een man het doet, is het een goede journalist die strak interviewt.” Ook geeft ze aan dat dit niet alleen in de voetbaljournalistiek het geval is. “Ik wil hier niet als een of andere extreme feministe klinken, want daarvoor sta ik niet 24/7 op de barricade. Alleen we moeten niet doen alsof het niet zo is, want het is wel zo. Dat zit gewoon helemaal geworteld in onze maatschappij. Niet dat we het daar elke dag over moeten hebben, maar het is wel goed om te beseffen. Het is niet voor niets dat ik vaker de vraag krijg hoe het is om als vrouw in een mannenwereld te werken dan de vraag hoe het met me gaat.”
Om gelijk antwoord te geven op die twee vragen: het gaat goed met de presentatrice en ze hoopt dit werk nog zo lang mogelijk te kunnen doen. De komende vijftien jaar moet dat volgens haar ook nog wel lukken, maar daarna vreest ze voor haar houdbaarheidsdatum op televisie. “Het is zo dat we niet graag naar oude vrouwen kijken. Bij mannen kijken we naar de inhoud en bij vrouwen moet het er ook leuk uitzien. Denk je dat ik ook de kans had gekregen als ik twee tanden in mijn smoel had gehad en mijn ogen helemaal scheef stonden? Nee hoor. Voor mannen ligt dat toch anders.” Ze vervolgt: “Ik vind dat er best wel veel lelijke mannen op tv zijn. Natuurlijk had ik het ook zonder inhoud niet gered, maar het uiterlijk speelt wel mee.”
Bij haar debuut bij RTL noemde Johan Derksen haar een schatje met verstand van voetbal. “En een andere keer vindt ie me weer veel te bijdehand en daar heeft hij ook wel gelijk in, haha.” Ze is positief over de eerste kennismaking die plaatsvond nadat de uitvoerend producente haar de kleedkamer van een slapende Derksen in had gestuurd: “Hij had wat beelden doorgekregen en wist dat ik verslaggeving voor ze ging doen. Hij was geïnteresseerd, vriendelijk en aardig.”
Drie dagen later was Derksen die kennismaking kennelijk vergeten toen ze haar debuut maakte: “Ik was zó zenuwachtig en stond bij Groningen tegen Olympique Marseille. Ik hoorde de mannen wel praten in mijn oor, maar het was ook heel luidruchtig in het stadion. Wilfred probeerde mijn hele naam te zeggen, Wim Kieft had geen idee waar het allemaal over ging en Johan keek ook verbaasd. Pas toen ik in beeld kwam zei hij opeens ‘Oh die, ja dat is een schatje!’ En toen moest ik, haha. Ik was een spraakwaterval en supergespannen. In de studio zeiden ze toen gelijk dat de man met wie ik later trouw niet veel aan het woord zou komen. Gelukkig zei Johan wel dat ik een meisje was met verstand van voetbal.”
En met die reputatie weet Cousiño Arias talloze voetballers en trainers aan het praten te krijgen. Op haar eigen manier, zonder Ajax-stempel. “Ik ben fan van Barcelona, daarvan kocht ik mijn eerste voetbalshirt. Het klopt dat mijn eerste poster van Rafael van der Vaart was, maar dat kwam door zijn looks. Ik was stiekem wel een beetje verliefd op hem.” In haar contract staat in elk geval niet dat ze Eredivisie-neutraal moet zijn en gevoelsmatig remt haar carrière bij clubtelevisie haar niet: “Nee hoor, je afkomst hoeft sowieso geen issue te zijn, toch? Nu geniet ik er juist van dat ik bij allerlei clubs kom.” Ook vertelt ze dat ze daardoor ook de minder mooie kanten van alle clubs ziet: “Het staat me wel eens tegen hoe mensen soms gepiepeld worden of hoe er over spelers wordt gepraat. Zeker in de Eredivisie, waar het nog zulke jonge jongens zijn. Het hele wereldje kan hard en af en toe super manipulatief zijn.”
Ze vergelijkt het reilen en zeilen op clubs wel eens met een aflevering van Wie is de Mol? Niets is wat het lijkt, je moet altijd op je hoede zijn en je kunt niemand vertrouwen. “Kijk bijvoorbeeld eens hoe het een poosje jaar geleden bij FC Twente ging. Mensen hadden onderling een gesprek en vijf minuten later konden journalisten alles al vertellen. Dat lijkt me geen prettige of veilige werkomgeving.” Ze begint er steeds meer aan te wennen, maar af en toe merkt ze dat ze nog met een onschuldige blik kijkt: “Ik kan me soms heel erg verbazen hoe dingen soms gaan in de voetballerij. Zoals met Arne Slot bijvoorbeeld. Collega’s die langer meelopen zeggen dan: ‘Ja, zo gaat toch dat gewoon?’. Maar ik snap gewoon niet hoe mensen dat elkaar kunnen flikken. Toch zou ik nooit ander werk willen. Ik kan het me nog steeds maar moeilijk voorstellen dat ik ervoor betaald word om te doen wat ik het allerleukste vind.”
Kopstukken is te zien op YouTube en als podcast te beluisteren via o.a. Spotify en Apple Podcasts!
‘De vrouw van Manolev vroeg me: ‘Waarom maken jullie mijn man zo kapot?’’
Soufiane Touzani: ‘Zoiets is in de Marokkaanse cultuur echt not done’
Sjoerd Mossou: ‘Hoezo haalt Ajax een voetballer die twintig kilo te zwaar is?’
Justus Dingemanse is fulltime presentator en programmamaker bij Voetbalzone en levert onder meer bijdrages in de vorm van exclusieve interviews, reportages, documentaires en programma’s.
