Het einde van onze klassieke peiling betekent het einde van een tijdperk. In november 2002 peilden we voor het eerst samen met De Standaard naar uw politieke voorkeuren. Tot op dat moment was er in België eigenlijk maar één noemenswaardige politieke peiling, die van de krant La Libre Belgique.
In aanloop naar de verkiezingen van 2003 zond VRT NWS vervolgens Doe De Stemtest uit. Samen met de peiling wilden we de Vlaming beter informeren over de politiek. Doe De Stemtest was een interactief programma op een moment dat het internet nog niet alomtegenwoordig was. De kijkers thuis konden de test via sms invullen. Er werd gepeild naar het standpunt over een resem politieke thema’s en de kijker kreeg daarna een volgorde van partijen teruggestuurd waar hij of zij het dichtst bij aanleunde.
Op haar beurt werd de peiling van VRT NWS en De Standaard in de loop der jaren een vaste waarde, vooral omdat grote tendensen en verschuivingen over de jaren heen zichtbaar werden. Maar toch slopen gaandeweg ook bij ons een aantal twijfels binnen. Een peiling is en blijft een thermometer die op een welbepaald moment de temperatuur meet. Veel andere inzichten levert ze niet op. Zeker niet over de manier hoe het publiek reageert op politieke partijen en hun standpunten.
Of zoals Noël Slangen het verwoordt in zijn boek Slangen in de Coulissen: ‘Waarom zitten marktonderzoeken er zo vaak naast? Omdat je met marktonderzoek niet kan te weten komen wat mensen zullen gaan doen, maar enkel kan meten wat ze al gedaan hebben.’
We gooien het over een andere boeg
En dus vonden we het in 2020 tijd om het over een andere boeg te gooien. VRT NWS en De Standaard klopten hiervoor aan bij de professoren die bij verkiezingen ook telkens De Stemtest ontwikkelen. Die Stemtest is de digitale uitloper van Doe De Stemtest en ondertussen een vaste waarde geworden. Om een idee te geven, bij de verkiezingen van 2019 werd de Stemtest 4,5 miljoen keer ingevuld. Het instrument biedt de politicologen van de UA en de VUB ook de kans om onderzoek te doen naar de drijfveren van kiezers, de posities van de politieke partijen en hun standpunten. En met zo’n onderzoek wilden ook VRT NWS en De Standaard aan de slag.
We bieden u de resultaten van dat onderzoek vanaf vandaag aan. Het gaat onder meer over de steun voor de coronamaatregelen, naast de beoordeling van de politici die ons door die coronacrisis aan het loodsen zijn. Het gaat over de vraag of wij, Vlamingen, de indruk hebben dat we het beter hebben gedaan dan de buurlanden. En of die mening in de loop van de coronaweken gewijzigd is.
Maar u zal in de loop van de week ook andere inzichten ontdekken. Zo krijgt u antwoord op de vraag: zijn partijen radicaler dan hun kiezers of is het net omgekeerd?
Noemt de Vlaming zich links of rechts op basis van thema’s als belastingen en economie of eerder op basis van zijn of haar houding tegenover thema’s als migratie en klimaat?
Die inzichten vinden wij bij VRT NWS belangrijk. Vandaar dat we beslist hebben om u De Stemming aan te bieden: die zal u informatie geven over partijen en stemgedrag, maar evengoed over de atmosfeer in ons land, en hoe de Vlaming die gevoelens politiek vertaalt. We hopen alvast dat De Stemming u zal bevallen.
