Controverse over populaire Netflix-reeks “The Crown”: “Totaal gebrek aan respect”

‘The Crown’ zit vol historische onnauwkeurigheden, zo bleek al eerder uit een artikel op VRT NWS. Weinigen vinden dat erg, en de maker van reeks argumenteert dat het geen documentaire is maar fictie, weliswaar gebaseerd op ware gebeurtenissen.

Meestal gaat het om aanpassingen van wat werkelijk gebeurd is, en soms wordt een loopje genomen met de chronologie. Dat de zoon van eerste minister Thatcher vermist was in Afrika bij het begin van de Falklandoorlog bijvoorbeeld. In werkelijkheid zaten er daar maanden tussen. Of dat de aanspreektitels in de reeks verkeerd zijn en dat ‘Ma’am’ wordt verward met M’Lady’, bijna niemand die zich daar een buil aan valt.

De makers hebben sommige gebeurtenissen een gewicht gegeven dat die volgens strikt historische normen niet verdienen. Ze deden dat om filmische redenen. ‘Soms moet je accuraatheid opofferen, maar nooit de waarheid,’ zegt de maker, Peter Morgan. Dat was al zo in de reeksen één, twee en drie, dat is in de vierde reeks niet anders.

Het verschil is evenwel dat het in de vierde reeks om relatief recente gebeurtenissen gaat, en dat er zo verdraaid goed geacteerd wordt dat de grens tussen fictie en werkelijkheid in de ogen van het publiek vervaagt. Veel reacties op de sociale media liegen er niet om: de huidige vrouw van kroonprins Charles krijgt ladingen drek over zich heen, omdat in de reeks wordt gesuggereerd dat haar affaire met Charles ook na diens huwelijk met Diana gewoon doorging, wat manifest onwaar is. In werkelijkheid werd hun relatie na het huwelijk van Charles en Diana vijf jaar lang ‘on hold’ gezet.

De makers hebben zich voor de reeks onder meer laten inspireren door het boek ‘Diana in her own words’ van Andrew Norton, die in het moddergevecht tussen Charles en Diana onbeschaamd de kaart trok van de bedrogen echtgenote. Daar is niets mis mee, maar Norton heeft jarenlang voor Diana gewerkt, en zijn boek was niet meer of niet minder dan een subjectieve kijk op de relatie.

Bekijk het verslag uit “Het Journaal” hier en lees voort onder de video:

Nick Bullen, de man achter het productiehuis True Royalty TV, wijst erop dat de leden van de koninklijke familie mensen zijn van vlees en bloed. Dat een serie als ‘The Crown’ vrolijk focust op wat voor hen vaak moeilijke periodes in hun privéleven waren, moet voor de betrokkenen bijzonder pijnlijk zijn, vermoedt hij.

Bullen ergert zich ook aan de scène waarin koningin Elizabeth op een wc-pot zit. Hij noemt het ‘een totaal gebrek aan respect’. Niemand zou het fijn vinden zo geportretteerd te worden, ook niet de koningin.

Lord Fellowes, de man achter die andere succesreeks ‘Downton Abbey’, beschuldigt Peter Morgan ervan dat hij ‘vergeet dat het om echte mensen gaat met een echt leven’. Zelfs BBC-journalist Andrew Marr heeft zich nu bij het koor van de critici gevoegd. Hij vindt de manier waarop sommige personages worden geportretteerd sadistisch: ‘Als ik een lid was van de koninklijke familie, dan zou ik dit verschrikkelijk vinden.’

Vooral de kringen rond kroonprins Charles zijn niet te spreken over de manier waarop zijn personage vorm heeft gekregen. In de reeks vertoont Charles geen enkele empathie tegenover Diana, en wordt hij zelfs verantwoordelijk geacht voor haar mentale afgang. De echte prins Charles is op dit moment bezig met een grootschalige imagocampagne die de burgers moet voorbereiden op een machtsoverdracht die hoe dan ook geen tien jaar meer op zich zal laten wachten (koningin Elizabeth is nu 94).

In de kritiek worden nu prins Harry en zijn vrouw Meghan Markle betrokken, die weken geleden een miljoenencontract hebben gesloten met Netflix. Nick Bullen vindt dat Harry ‘runs with the hounds and runs with the hare’, dat hij dus zowel jager is als opgejaagd wild. Veel Britten vermoeden dat het pijnlijk moet zijn voor Harry om te zien hoe zijn opdrachtgever een fortuin verdient aan smeuïge details uit de relatie tussen zijn ouders.

Andrew Marr wijst erop dat de reeks ernstige schade kan toebrengen aan het imago van de monarchie. Dat is in het Verenigd Koninkrijk geen loos argument. Alles wat met de overheid te maken heeft, is ‘Royal’. Van de post Royal Mail, over sommige gemeenten (Royal Boroughs), tot de rechtspraak (‘the Queen versus…’) en het gevangeniswezen (Royal Prisons). De koningin is opperbevelhebber van de strijdkrachten, geeft haar naam aan oorlogsbodems, congresgebouwen, pubs en sportverenigingen. Ze is het hoofd van de anglicaanse kerk, de bron van alle recht en staatsmacht, en het bindmiddel tussen de vier naties Engeland, Wales, Schotland en Noord-Ierland. Andrew Marr en co waarschuwen dat je met alles wat je in het Verenigd Koninkrijk schrijft en zegt over de monarchie toch maar beter uitkijkt.