Brecht Paruys moest even slikken. Hij heeft in zijn gloednieuwe huis zonnepanelen (met een digitale meter) en een warmtepomp en wilde becijferen hoeveel de eindafrekening van zijn terugdraaiende teller hem zou kosten. Hij kwam uit op een dikke 900 euro (we lieten het narekenen door experten en het bedrag klopt, red.). Dat is een onaangename verrassing, omdat zijn jaarlijkse elektriciteitsfactuur, met dank aan zijn zonnepanelen, in een “normaal jaar” beperkt had moeten blijven tot het betalen van het forfaitaire prosumententarief van “een paar honderd euro”. “Dan voel je je in ‘t zak gezet.”
Wat is daar aan de hand? Daarvoor moeten we even terugspoelen. Voor zowat 100.000 Vlaamse gezinnen met zonnepanelen en een digitale meter is sinds 1 maart een nieuwe fase gestart. Zij zien hun digitale meter (en dus hun factuur) niet meer (virtueel) terugdraaien als zij stroom produceren met hun zonnepanelen. Dat komt door een arrest van het Grondwettelijk Hof in januari dat dat systeem van die terugdraaiende digitale teller vernietigde.
Om voor al die gezinnen de overgang naar het nieuwe systeem te maken, zonder terugdraaiende teller dus, nam netbeheerder Fluvius op 28 februari om middernacht de digitale meterstanden op. Energieleveranciers konden die meterstand dan gebruiken om een tussentijdse eindafrekening te maken van het stroomverbruik van die gezinnen in het vorige systeem.
Herbekijk hier onze recente aflevering van “Pano” over de kwestie van de zonnepanelen (en lees verder onder de video):
Pijnlijk
Nu wordt stilaan duidelijk dat dat voor een deel van hen – Brecht Paruys van hierboven is maar 1 van de naar schatting tienduizenden gezinnen in die situatie – een pijnlijke afrekening wordt. Met name voor de mensen van wie het nieuwe facturatiejaar voor hun elektriciteit in het najaar begint, kunnen de facturen bijzonder hoog oplopen.
Met name voor de mensen van wie het nieuwe facturatiejaar voor hun elektriciteit in het najaar begint, kunnen de facturen bijzonder hoog oplopen
Hoe komt dat? Mensen met zonnepanelen en een terugdraaiende teller compenseren doorgaans hun hogere verbruik in de herfst en winter met een hogere productie in de lente en zomer (zie de vereenvoudigde grafiek hieronder). Omdat hun meter terugdraait, zou hun stroomfactuur op het einde van het jaar dan in het ideale geval uitkomen op nul.
Maar voor wie zijn nieuwe facturatiejaar in pakweg oktober of november 2020 zag starten en eind februari voortijdig zag eindigen, is die zomerse periode natuurlijk weggevallen. Die mensen moeten met andere woorden plots wel hun winterse elektriciteitsverbruik betalen, terwijl die kosten anders zouden zijn gemilderd of zelfs volledig weggegomd door hun stroomproductie in de zomer.
Dubbel betalen
Maar het wordt nog vervelender: die gezinnen met een onverwacht hoge stroomfactuur betalen ook twee keer voor het gebruik van het net. In de eindafrekening die ze nu krijgen, moeten ze sowieso het forfaitaire prosumententarief ophoesten. Dat is een bijdrage die gezinnen met zonnepanelen en een terugdraaiende teller betalen voor het gebruik van het elektriciteitsnet.
Normaal gezien zitten die bijdragen – de zogenaamde distributienettarieven – verwerkt in de stroomfactuur: ze worden verrekend per eenheid stroom (uitgedrukt in kWh) die je verbruikt. Maar omdat de meeste gezinnen met zonnepanelen op het einde van het jaar 0 kWh stroom hebben verbruikt, viel voor hen ook het distributienettarief weg. Een anomalie die onze overheden in 2015 wegwerkten door het prosumententarief in te voeren.
Maar bij de afrekening van de terugdraaiende teller zullen er dus gezinnen met zonnepanelen zijn die dus wél opnieuw een flink aantal verbruikte kWh stroom op hun factuur zien verschijnen. En in die aangerekende kWh duiken dus automatisch opnieuw de distributienettarieven op.
Herbekijk ook de journaalreportage (lees daaronder verder):
In totaal zal Brecht voor de voorbije winter 550 euro betalen voor het gebruik van het elektriciteitsnet, in plaats van 200 euro
In het geval van Brecht gaat het dus om een elekticiteitsfactuur van 736 euro, waarvan maar liefst 350 euro distributienettarieven. Maar hij betaalt daar nog eens bijna 200 euro prosumententarief bovenop. In totaal zal hij voor de voorbije winter dus 550 euro betalen voor het gebruik van het elektriciteitsnet, in plaats van 200 euro. “Niet te begrijpen”, zucht Brecht.
Aalmoes
De factuur van Brecht is zelfs al bij al nog gematigd, horen wij van experten uit de sector. Voor sommige grotere gezinnen zou die tussentijdse eindafrekening kunnen oplopen tot 3.000 euro.
“Het enige wat ik wil, is een betaalbare oplossing”, reageert Brecht. “De compensatiepremie die ik nu krijg van de Vlaamse overheid is een aalmoes. Met onze warmtepomp gaan wij tussen de 1.000 en 1.500 euro per jaar moeten betalen. Normaal gezien moesten wij alleen een prosumententarief betalen. Had ik dat geweten, dan had ik nooit een warmtepomp gezet. “
Vlaams minister van Energie Zuhal Demir (N-VA) is op de hoogte van de kwestie. Ze beraadt zich over een reactie, maar heeft intussen de energieregulator VREG al gevraagd om een oplossing uit te werken.
De VREG liet onze redactie weten dat ze het probleem erkennen en op zoek zijn naar een uitweg voor de te hoge aanrekening van de nettarieven.
