In de tweedelige Canvas-documentaire “Privacy & ik” onderzoekt VRT NWS-journalist Tim Verheyden in welke mate onze privacy vandaag onder druk staat. Vorige week focuste de eerste aflevering op straatcamera’s en hoe de politie die beelden niet allemaal kan monitoren. Vandaag doet de tweede aflevering de onderhuidse surveillance op onze telefoon, door zowel overheden en privébedrijven, uit de doeken.
Je zou de app als een soort paspoort kunnen gebruiken als je op reis of naar een concert wil gaan
Een voorbeeld van dergelijke surveillancetechnologie is de Coronalert-app. Die app wordt sinds september in ons land ingezet om het coronavirus in te dijken. De app registreert via Bluetooth alle anonieme codes die uitgestuurd worden door de gsm’s van Coronalert-gebruikers waarmee je in nauw contact komt. Als iemand van die contacten daarna positief test op het coronavirus, ontvang je via de app een melding. De app vertelt of je een laag of hoog risicocontact bent van die persoon en welke maatregelen je moet nemen.
Gezondsheidsapp
Volgens technologie-ondernemer en auteur Peter Hinssen is de app echter een gemiste kans. Ondanks dat Coronalert pas in september beschikbaar was voor de Belgische bevolking – zes maanden na de start van de pandemie – hadden we nog meer tijd moeten uitrekken voor de uitwerking: “We hadden van die app een ruimer platform kunnen maken dan het nu is. Momenteel wordt het te veel gezien als een controlerende app, terwijl de focus zou moeten liggen op het gezondheidsaspect ervan”, vertelt Hinssen in “Privacy en ik”.
“Je zou de app als een soort paspoort kunnen gebruiken als je op reis of naar een concert wil gaan, een paspoort voor meer vrijheid”, legt Hinssen verder uit. “In de app zou dan je negatieve test zitten om aan te tonen dat je gezond bent.”
Bekijk hier een fragment uit het interview met technologie-ondernemer Peter Hinssen, en lees eronder verder:
Ook professor en privacy-expert (VUB), Paul De Hert, uit zijn twijfels over Coronalert in de aflevering: “In Afrika heeft men al dergelijke apps gebruikt om de verspreiding van het ebolavirus proberen in kaart te brengen en te verminderen. Studies hebben echter aangetoond dat die apps daar niet werken. De Coronalert-app in ons land is dus niet zaligmakend. Het was wel een enigszins logische reflex dat men grijpt naar medische technologie. Al moeten we echt kritisch blijven over de effectieve werking en het nut ervan.”
De Coronalert-app in ons land is dus niet zaligmakend
Geanonimiseerde data
Naast de bedenkingen over de app gaat het in de uitzending over geanonimiseerde data die via onze telefoons verzameld worden. De Hert stelt zich bijvoorbeeld vragen bij de rol van telecomoperatoren die geanonimiseerde rapporten doorsturen naar de overheid en politie om te kijken of en hoe we ons met z’n allen aan de coronamaatregelen houden. Of naar steden om te zien wie komt shoppen en hoe rijk die is.
“Als de politie zo performant kan weten waar we onze telefoons gebruiken, is dat een nieuwe politiebevoegdheid waarover gepraat moet worden. Het probleem is dat de overheid er niks aan doet, want zij is zelf de grootste afnemer van die rapporten”, aldus De Hert.
Bekijk hier een fragment uit het interview met professor en privacy-expert Paul De Hert, en lees verder onder de video:
De teneur van deze aflevering van “Privacy en ik” is duidelijk: we weten niet wie wat van ons weet en wat wij daarvoor precies in de plaats krijgen. We moeten dus opnieuw de controle krijgen over onze eigen data. Dat is ook het doel van SOLID (Social Linked Data), de nieuwe technologie die de uitvinder van het web, Sir Tim Berners-Lee, samen ontwikkelt met professor Ruben Verborgh (UGent – IMEC). Zij werken aan een persoonlijke datakluis waarin je gegevens zpals foto’s kan opslaan. Je kiest dan zelf met wie je welke data deelt via zo’n kluis.
Het probleem is dat de overheid er niks aan doet, want zij is zelf de grootste afnemer van die rapporten
Vanmiddag praat Tim Verheyden met Peter Hinssen en Ruben Verborgh op Clubhouse. Het gesprek zal onder meer gaan over hoe we de massale datavergaring beter kunnen inzetten, zodat we er allemaal beter van worden en meer controle over onze eigen data kunnen houden. Inloggen kan hier om 12 uur. Je kan deelnemen aan het gesprek en vragen stellen.
De documentairereeks “Privacy & ik” is te bekijken op VRT NU. Vanavond om 21.15 uur kan je kijken naar de tweede aflevering op Canvas.
